Mỹ vội vàng khai thác đất hiếm

Các hãng sản xuất và các chính trị gia Mỹ đều đồng loạt chủ trương tăng cường đầu tư vào sản xuất đất hiếm trong nước, bởi vì họ ngày càng lo lắng trước việc Trung Quốc chiếm vị trí chủ đạo trong lĩnh vực cung ứng nguồn kim loại quan trọng này.

Đất hiếm là tập hợp của 17 nguyên tố trong bảng tuần hoàn hóa học, dùng để sản xuất điện thoại di động thông minh và ra đa quân sự. Mấy năm trở lại đây, nhu cầu và giá của chúng đều tăng vọt.

Nguyên nhân là bởi vì Trung Quốc đã cắt giảm mạnh hoạt động xuất khẩu đất hiếm nhằm đáp ứng nhu cầu nội địa của chính bản thân nước này. Trung Quốc đang kiểm soát 97% cung ứng đất hiếm toàn cầu. 4 tháng qua, giá đất hiếm thế giới đã tăng gấp đôi.

Nỗi lo lắng của các doanh nghiệp và chính trị gia Mỹ cũng đã khiến Công ty khai khoáng Molycorp Minerals có trụ sở tại bang Colorado có cảm giác cấp bách mạnh mẽ, họ đang chuẩn bị đầu tư sản xuất toàn diện một mỏ đất hiếm nằm ở núi Pass, California. Mỏ này sẽ trở thành nguồn tài nguyên đất hiếm duy nhất của Mỹ và là một trong hai mỏ đất hiếm nằm ngoài lãnh thổ Trung Quốc.

Ông Mike Coffman, nghị sỹ bang Colorado cho hay: “Chúng ta cần phải thoát khỏi sự phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc về lĩnh vực đất hiếm”.

Theo Chủ tịch điều hành hãng khai khoáng Molycorp – ông Mark Smith: “liên tục có các cuộc trao đổi liên hệ giữa chúng tôi và 100 công ty lớn do Fortune xếp hạng, họ lo sợ về việc cung ứng của các nguyên tố như lantan, xeri. Họ muốn thảo luận với chúng tôi về việc xây dựng hệ thống cung ứng lâu dài, ổn định và tin cậy”.

Công ty WR Grace là một trong số đó. Công ty hóa chất này cần xeri và lantan để chế tạo chất xúc tác chiết xuất hóa (fluid-cracking catalysts), giúp chiết xuất dầu thô nặng thành xăng. Theo Molycorp, ngành công nghiệp hóa chất là một trong những ngành tiêu hao đất hiếm lớn nhất tại Mỹ.

Sự ồn ào về khoáng sản đất hiếm đã buộc Quốc hội yêu cầu các quan chức của Bộ Quốc phòng đánh giá họ cần bao nhiêu các nguyên tố này và có sự thiếu hụt hay không là vấn đề an ninh quốc gia. Nhiều hệ thống vũ khí hiện đại dựa vào đất hiếm để hoạt động, và giải pháp thay thế là rất khó khăn - theo Belva Martin, một quan chức ở Cơ quan Kiểm toán Chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, việc sử dụng đất hiếm trong quân đội là “tương đối nhỏ”. Nhu cầu đất hiếm quan trọng nhất hiện nay mới là nam châm vĩnh cửu. Ứng dụng số 1 là ngành sản xuất ôtô. Bất chấp tên gọi, “đất hiếm” thật sự không hiếm. Cindy Hurst, nhà phân tích ở Cơ quan Nghiên cứu quân sự đối ngoại của quân đội Mỹ, nói: “Thật ra, các nguyên tố đất hiếm không phải là hiếm. Chúng được tìm thấy ở khắp lớp vỏ trái đất”.

Nhưng, theo nhận định của Andy Davis ở Công ty  Molycorp Minerals, việc xử lý nguyên liệu đất hiếm thành sản phẩm đưa ra thị trường còn là vấn đề khó khăn. Một lý do mà Trung Quốc thống trị nền công nghiệp này là bởi vì quốc gia này có hơn 6000 nhà công nghệ về đất hiếm so với chỉ độ 20 chuyên gia ở Molycorp Minerals của Mỹ đang cố gắng cạnh tranh với người khổng lồ châu Á này. Nhưng  rào cản lớn nhất mà Mỹ đang đối mặt trong thách thức là sự đi trước của Trung Quốc. Jack Lifton nói: “Tôi không nghĩ chúng ta có thể sản xuất những nguyên liệu này với mức giá thấp hơn khi được sản xuất ở Trung Quốc”.

(Vitinfo)